TİKA’nın Eğitim Projeleri Afganistan’ın Geleceğine Umut Oluyor

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afganistan'da faaliyete başladığı 2005 yılından bu yana aradan geçen 10 yılda hayata geçirdiği yaklaşık 800 projeyle 200 bin öğrenci okulla tanışırken, 83 okul inşa edildi, 200 okul da tamir edilerek eğitime açıldı.

TİKA, Afganistan’da gerçekleştirdiği projelerle faaliyetlerine devam ediyor. Bu kapsamda Afganistan’da birçok alanda önemli projelere imza atan TİKA, Afganistan'da faaliyete başladığı 2005 yılından bu yana aradan geçen 10 yılda hayata geçirdiği yaklaşık 800 projeyle 200 bin öğrenci okulla tanışırken, 83 okul inşa edildi, 200 okul da tamir edilerek eğitime açıldı.

Mevcut bilgilere göre; Afganistan’da ki İlköğretim çağındaki öğrenci sayısı 6.350.734,  okul sayısı 11.624 civarında olmakla birlikte bu okullardan binası olanlarının sayısı 4.384 olarak biliniyor. Bina ihtiyacı olan okul sayısı ise yaklaşık 4.345 civarında.  Eğitimin başlıca sorunlarını, fiziki ortamların yetersizliği, yetişmiş öğretmen yetersizliği olup,  eğitim stratejisinin ana öğeleri arasında, yetersiz fiziki ortamların iyileştirilmesi ve nitelikli öğretmen yetiştirilmesi yer alıyor. Okur-yazarlık oranının ise %36 civarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu kapsamda TİKA tarafından Afganistan’da 2005-2014 yılları arasında, farklı sektörlerde 800’ü aşkın proje gerçekleştirildi. Bu sektörlerden eğitim sektörüne katkı için 83 okul inşa edilerek 200 okulda tadilat ve donanım çalışması yapılarak 200.000’den fazla öğrenciye okuma imkanı sağlandı.

Eğitim alanında diğer örnek projelerden ise; Kabil’de kurulan ve 2014 yılında hizmete sunulan Sürekli Eğitim Merkezi ile ülke genelinde hizmet veren öğretmenlere kapasite arttırıcı eğitim programları düzenleniyor. Aynı anda 80 öğretmene hizmet verecek Merkez’de öğretmenlerin her türlü ihtiyacını karşılamaya yönelik alt yapı oluşturuldu. Kapalı alan büyüklüğü 2930 m2 olan merkezde 4 adet seminer odası 96 yatak kapasiteli 48 oda 180 kişilik konferans salonu 200 kişilik yemekhane (260 m2), kafeterya (128m2), ve mutfak (107 m2) yer alıyor.

Öte Yandan, Afganistan da en çok konuşulan ikinci yabancı dil haline gelen Türkçe'nin Ülke genelinde yaygınlaştırılması amacıyla Kabil Üniversitesi bünyesinde Türkoloji hizmet binası inşaa edildi. Binanın toplam kapalı alanı 2390 metrekare ve 6 adet derslik, 1 adet toplantı odası, 157 kişilik konferans salonu, 4 adet öğretmen odası, 1 adet dil laboratuvarı, 1 adet bilgisayar laboratuvarı, kütüphane, 3 adet çalışma odası, 5 adet öğretmen odası ve dinlenme salonundan müteşekkil durumda. Söz konusu binanın tüm tefrişatı TİKA tarafından yapıldı.

1935 yılında Türkiye tarafından kurulan ve 1940-1950 yılları arasında eğitimci-danışman olarak Türk subaylarının görevlendirildiği Kabil Askeri Lisesi Afganistan’ın en eski eğitim kurumu olarak biliniyor. Kabil Askeri Lisesi İnşaat Projesine, TİKA koordinesinde 17 Mayıs 2008 tarihinde çok sayıda üst düzey konuğun iştirakiyle temel atılarak başlanmış ve bu kapsamında 17 adet bina ve tesis yeni inşa edilmiş, 6 adet bina ise onarıma tabi tutuldu. Söz konusu lise 2008 yılından sonra büyük çaplı tamirat ve ilave inşaat projeleriyle günümüzdeki görüntüsüne kavuştu. Son dönemde TİKA’nın eşgüdümünde yeni projeler gerçekleştirilen Kabil Askeri Lisesi, Afganistan’ın en eski eğitim kurumu olarak bilinirken  uzman askeri personel ihtiyacının karşılandığı önemli bir eğitim kurumu olma özelliğini taşıyor. Ülkenin tek askeri lisesi bütün aşamaları ile TİKA  tarafından yapılarak hizmete sunuldu.

Bununla birlikte, Vardak Tarım Meslek Lisesinin İnşaatı, Cevizcan Vilayeti Akça Habibe Kadiri Lisesinin İşletim, Faryab Vilayetinde bir Eğitim Enstitüsünün İnşaatı, Vardak Vilayeti İl İmar Ekibi (PRT) Binalarının Hamid Karzai Lisesi Olarak Dönüşümü TİKA tarafından yapıldı.

Afganistan’ın eğitim sisteminin iyileştirilmesine yönelik 2015 yılı il altı aylık döneminde  tamamlanan projeler ise; Kabil Üniversitesi Ziraat Fakültesi Deneme Bahçesi Oluşturulması, Kabil Nazo Ana Lisesinin bilgisayar ve biyoloji laboratuvarları kurulmuş ve sıra masa alınması, Kabil Abdulhadi Davi Lisesine 40 kişilik Bilgisayar Laboratuvarının Kurulması, Aziz Afgan Orta Okulunun dersliklerine 40 adet yazı tahtası, Konferans salonuna 100 adet sandalye hediye edilmesi, Afganistanlı Yetim Çocuklar İçin Kitap ve Kırtasiye Malzemeleri Alınması,  Bagrami İlçesi Şevaki Köyü Nazo Bibi Okulun Tadilatı, Kabil Sufi İslam Okuluna 30 PC lik bilgisayar laboratuvarı, kimya, fizik ve biyoloji laboratuvarları kurulması, Kabil İli Pagman İlçesi Çevk-i Argandi Lisesinin Tadilatı yapıldı.  

Diğer yandan güvenlik gerekçesi ile veya coğrafi şartlardan dolayı eğitimden uzak kalan çocuklar için geçici çözümler üretildi. Bu kapsamda özellikle konar-göçer bir yaşam tarzı sürdüren Kuçi halkının çocuklarına son bir yılda 220 adet sınıf-çadır temin edilmiş ve böylece ortama iki vardiya eğitim görüldüğü varsayımıyla on bin civarında çocuk yararlandı. 2015 yılı ikinci dönemi için ise çok sayıda tamirat, tadilat ve donanım planlanmış olup, tamamlandıkça hizmete sunulması amacıyla teslim ediliyor.