TİKA’dan Doğuş Kilisesi’nin Restorasyonuna Destek

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Filistin’in Beytüllahim kentinde bulunan ve Hristiyanlarca Hz. İsa’nın doğduğuna inanılan Doğuş Kilisesi’nin restorasyonu amacıyla kurulan fona katkı sağladı.

Kilisenin ilk restorasyonu Osmanlı döneminde yapıldı

Roma İmparatorluğu tarafından 327 tarihinde Hz. İsa’nın doğduğuna inanılan yerin üzerine inşa edilen Doğuş Kilisesi (Nativity Church), en son Osmanlı Devleti idaresinde restore edildi. Kilisenin ihtiyaç duyduğu bakım ve onarımın gerçekleştirilmesi için 2009 yılında Kudüs’teki Yunan Ortodoks Patrikhanesi, Kutsal Toprakların Koruyucusu Terra Santa (Katolik Kilisesi) ve Ermeni Ortodoks Patrikhanesiyle eşgüdüm halinde çalışacak bir uluslararası restorasyon komitesi kurularak, bağışçı ülkelerden toplanan fonla kilisenin restorasyonuna başlandı.

TİKA, Kudüs’te tek din ve tek milletin değerlerinin dayatılarak şehrin binlerce yıllık birikiminin yok edilmesine yönelik hareketlere karşı, Kudüs’ün kültürel zenginliğinin korunması amacıyla Doğuş Kilisesi’nin restorasyonunda kullanılmak üzere Uluslararası Restorasyon Komitesi’ne katkıda bulundu.

İncil'e göre, Hz. İsa Beytüllahim'de bir mağarada doğdu. 300 yıl sonra buraya inşa edilen Doğuş Kilisesi, Hristiyanların en kutsal mekânlarından biri olarak kabul ediliyor. Restorasyon çalışmaları süren kilise, 2002 yılında kendisine sığınan 200 Filistinli nedeni ile İsrail Ordusu tarafından kuşatılmış ve Vatikan’ın çağrılarına rağmen saldırılar sırasında hasar görmüştü.

Kilise anahtarı 150 boyunca Müslüman aileye emanet edildi

Doğuş Kilisesi yüzyıllar boyunca Hristiyan Katolik ve Ortodoks mezhepleri arasında da bir rekabete neden olmuştur. Doğuş Kilisesi’nin anahtarını elinde bulundurup kapıyı açma yetkisi, 1520’lerde Kanuni Sultan Süleyman tarafından Katolik papazlara verilmişti. Yetki, 1630’larda Rum Ortodokslar’a devredildi ve kilisenin kapısını 1850’lere kadar her sabah Ortodokslar açtı.

1850’lerde Rusya ve Fransa’nın Kudüs’teki kutsal mekânlar üzerinde koruyuculuk talepleri iki mezhebi yine karşı karşıya getirmişti. Bu çekişmeye Sultan Abdülmecid Han çıkardığı bir ferman ile son verdi. Ferman ile birlikte, 1852’de kilisenin kapısındaki kilidi değiştirildi ve anahtarın papazlarda değil, Beytüllâhim’in önde gelen bir Müslüman ailesinde, Hüseynîler’de bulunmasını emretti.

2002 yılına kadar yaklaşık 150 sene Doğuş Kilisesi bu Müslüman ailenin mensuplarınca açıldı. 2002 yılındaki İsrail ordusunun kiliseyi kuşatmasının ardından, Kudüs Rum Patriği tarafından kilit değiştirilerek, bu gelenek sona erdi. Kilisenin anahtarının hangi Hristiyan mezhebi tarafından korunacağı halen tartışmalı bir konu olarak durmaktadır.