Özbekistan ile Arşivcilik Alanında İşbirliği

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından, Özbekistan Arşiv Ajansı Başkanı Abdushukur Abdullaev ve beraberinde 9 yönetici uzmanın Türkiye’ye gerçekleştirdiği çalışma ziyaretine destek verildi.

Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na bağlı olan Özbekistan Arşiv Ajansı, Özbekistan’da arşiv politikasını uygulayan ve denetimini yapan en üst kurum olma özelliğini taşıyor. Ajans bünyesinde, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti Merkez Arşivi, 12 vilayette bulunan il müdürlükleri ve 3 büyük arşiv merkezi faaliyet gösteriyor.

Söz konusu 3 merkez arşiv arasında en büyüğü olan Özbekistan Devlet Merkez Arşivinde 9. yüzyıldan günümüze kadar olan döneme ait 1.8 Milyon’dan fazla belge muhafaza ediliyor. Söz konusu belgeler, Buhara Emiri Kuşbegisi, Hive Hanlığı Kançılaryası, Türkistan Çarlık Dönemi Yönetimi, Vakıf Belgeleri Koleksiyonu gibi 3000’den fazla koleksiyonu içeriyor.

Türkiye’de arşiv yönetimi, el yazması eserlerin restorasyonu ve korunması, elektronik arşivleme konularında yapılan çalışmaların tanıtımı ve ikili işbirliği olanaklarının görüşülmesi amacıyla, TİKA tarafından Özbek Arşiv Ajansı yöneticileri için, Ankara ve İstanbul’u kapsayan bir inceleme ziyareti düzenlendi. Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Özbekistan Arşiv Ajansı Başkanı Abdushukur Abdullaev ve beraberinde 9 yönetici uzmanın katıldığı programda, heyete Türkiye
arşivcilik konusunda Türkiye tecrübesinin Özbekistanlı uzmanlara kazandırılması hedeflendi.

Program kapsamında ilk olarak, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ziyaret edildi. Özbekistanlı heyete, Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal tarafından, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün iş ve işleyişi ile sahip olduğu belge hazinesi hakkında bilgiler verildi. Ayrıca iki ülke milli arşivleri arasındaki işbirliği imkânlarının tespiti ve geliştirilmesi hususunda görüşmeler yapıldı. Daha sonra Cumhuriyet Arşivi birimleri ziyaret edildi.

Programın ikinci gününde ise, İstanbul’da bulunan Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı Osmanlı Arşivi gezildi. Burada heyete Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Budak tarafından, yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilerek tasnif, tadilat, bilgi işlem, el yazması eserlerin restorasyonu, foto ve ses kayıtlı belgeler, müze birimlerinde incelemelerde bulunuldu. Daha sonra Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı ziyaret edilerek kurum faaliyetleri hakkında bilgi alınarak, Süleymaniye Kitap Şifahanesi’nde yapılan çalışmalar incelendi. İnceleme ziyaretini tamamlayan yetkililer, düzenlenen programın kendileri açısından taşıdığı öneme değinerek, programın gerçekleşmesinde sağladığı katkılardan dolayı TİKA’ya teşekkürlerini ilettiler.

Önümüzdeki dönemde, TİKA, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ve Özbekistan Arşiv Ajansı işbirliğinde arşiv yönetimi eğitimi, elektronik arşivleme, el yazması eserlerin restorasyonu ve korunması konularında ortak işbirliği projeleri gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.