Azerbaycan'a Tarım Alanında Danışmanlık Desteği

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın danışmanlık desteği verdiği Azerbaycan Ağcabedi ve Beylegan bölgelerinde kurulan özel pilot tarım işletmelerinde hasat dönemi başladı.

2008-2015 yıllarında Azerbaycan’da tarım ürünleri üretiminin artırılmasını teşvik etmek amacıyla ilan edilen, Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Toplumun Güvenilir Gıda Ürünleri ile Temin Edilmesine Dair Devlet Programı çerçevesinde yapılan tarımsal faaliyetler gelişerek devam ediyor.

Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Kalkınma Bakanlığı’nın talebi üzerine, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Toprak Fonu hesabına ülke içinde büyük özel tarım işletmelerinin oluşturulmasına ilişkin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı talimatları doğrultusunda Ağcabedi ve Beylegan bölgelerinde belirlenmiş alanlarda, özel pilot tarım işletmelerinin oluşturulması kararlaştırıldı. Azerbaycan Devlet Programı kapsamında, ülkede üretimi yapılan ekmeklik ve makarnalık buğdayın yeterli duruma gelmesi için özel pilot tarım işletmeleri oluşturma çalışmaları 11 Nisan 2012 tarih ve 30 sayılı Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Kararı ile başlatıldı. Bu çerçevede Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomik Kalkınma Bakanlığı tarafından TİKA’dan konu ile ilgili danışmanlık hizmetleri talep edildi.

Söz konusu işletmelerde teknik danışmanlık hizmetleri için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü’den, TİKA’nın koordinasyonu ile görevlendirilen teknik uzmanlardan oluşan ilk komisyon 05.06.2012 tarihinde işletmelerin kurulacağı Ağcabedi ve Beylegan bölgelerinde çalışmalara başladı. Kurulacak işletmeler için komisyonca tespit edilen ve önerilen hususlar bir raporla Azerbaycan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’na iletildi. Verilen danışmanlık hizmetleriyle söz konusu alanlarda genel planlama, projelendirme, basınçlı sulama, gerekli altyapı çalışmaları ve daha birçok tarım alanında faydalı çalışmaların faaliyete geçirilmesi sağlandı. 

İşletme Beylegan bölgesinde bin 500 hektar ve Ağcabedi bölgesinde 3 bin 300 hektar olmak üzere toplam 4 bin 800 hektar alana sahip. Hazırlanan teknik rapor çerçevesinde 2012 yılı sonbaharında bin 875 hektar alanın toprak işlemesi yapılmış ve bu alanın 1.500 hektarına sertifikalı, yüksek verimli ve kaliteli 14 çeşit ekmeklik buğday ekimi yapıldı. Ekilen arazide 310 ton buğday tohumu kullanılmış, bu tohumlardan 11 çeşidi Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Projenin ilk yılı olması münasebetiyle, 2012 yılında tarımsal faaliyet yapılan alanın dışında kalan arazilere, 2013 yılı Nisan ayında 2 bin hektar alana dane mısır, 20 hektar alana ayçiçeği ve 5 hektar alana da soya ekimi yapıldı. İşletmenin tamamında sulu tarım uygulanması hasebiyle, Aras Nehrinden 18 metreküp/sn. kapasiteli sulama kanalı yapıldı. İşletmede tarımsal alanların sulanması için basınçlı sulama sistemlerinden olan Center-pivot sulama sisteminden 59 adet kuruldu.

İşletmenin bulunduğu bölgenin iklim verileri ve sulu tarım yapılma imkânının olmasından dolayı işletmede yılda iki ürün alınması mümkün olacak. Bunun sağlanabilmesi için, modern tarımda uygulanan “Doğrudan Ekim Yöntemi” uygulanacak. Bu yöntemde özellikle buğday hasadının hemen arkasında 2. Ürün olarak dane mısır ekiminde, doğrudan ekim yapabilme özelliğine sahip modern teknolojiyle donatılmış ekim makineleri kullanılacak. İşletmede 2012 yılı sonbaharında ekimi yapılan 1500 hektar alanın hasadı tamamlanmış ve ortalama 4bin 500 kg/ha verim elde edildi. Tarımsal faaliyetlerin zamanında ve tekniğine uygun olarak yapılması için modern teknolojilerle donatılmış GPS sistemli traktör, alet, ekipman ve biçerdöver satın alınmış olup başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.

Projeyle yakından ilgilenen Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi ve Kalkınma Bakanı Şahin Mustafayev ekim ve uygulama yapılan alanları ziyaret ederek çalışmaları yerinde incelemiş, yapılan çalışmaların Azerbaycan tarımına önemli seviyede katkı sağlayacağını belirterek yapılan çalışmalardan memnuniyetini dile getirmiştir.  İşletmedeki tarımsal faaliyetlerin yapılmasında TİKA’nın teknik danışmanlık destekleri bundan sonra da devam edecektir.