Afganistan’ı Kalkındıracak Projeye Türkiye Damgası

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü işbirliğinde Türkiye’nin kadastro alanındaki 100 yıllık tecrübesi dost ve kardeş ülke Afganistan’a aktarılacak.

Beş yıllık bir işbirliğini hedefleyen bu çalışma kapsamında Türkiye’den uzmanların katıldığı bir haftalık  saha ve kurumsal altyapı incelemesi yapıldı. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Arazi İdaresi Başkanlığı merkezinde ve bu Başkanlığa bağlı Kabil ve Herat idarelerinde; mevcut çalışmalar, personel durumu, mevzuat çalışmaları, donanım ve benzeri ihtiyaçlar ayrıntılı bir analize tabi tutuldu. Yoğun bir program olarak tatbik edilen çalışmalara valilik heyetleri de iştirak etti.

Arazi İdaresi Başkanı Jawat Peikar ve üst düzey görevlilerin katıldığı programın Herat ayağı iki gün sürdü ve TİKA Afganistan Kabil Koordinatör Yardımcısı Gökhan Keser tarafından koordine edildi.

Programın değerlendirmesi yapıldı ve bundan sonraki aşamalarda izlenecek karşılıklı yöntemler belirlendi. TİKA Koordinatörü Süleyman Şahin; “Devlet olmanın iki temel gereği vardır, birisi sınırları dışarıya karşı korumak, diğeri ise sınırlarınız içindeki devlet ve kişi mallarını korumak ve bu korumayı yaparken ciddi bir kadastro ve tapulama çalışması ile bu değerleri ve belgeleri devlet garantisine almaktır. Afganistan’da  arazi işgalleri, kamuya veya kişilere ait tarla ve arsaların başkaları tarafından işgal edilmesi veya zarar verilmesi çok duyulan bir konudur. Bu çalışma ile hem devlet malları korunacak ve hem de kişi mallarının tapuları devlet garantisinde olacak, tıpkı Türkiye’de olduğu gibi.” dedi.

Bilindiği gibi; bir ülkenin kadastrosunun tamamlanmış olması ekonomik yönden kalkınmasının birinci şartıdır. Kadastro ve tapu verileri; tarım, sanayi, vergi, endüstri, emlak, orman, enerji, turizm, maden, inşaat, yol, baraj, şehircilik gibi pek çok sektörün alt yapısını teşkil ederek mühendislik projelerinin temelini oluşturur. Kıt kaynak olan arazinin etkin bir şekilde işletilmesi ve yönetilmesi kadastro çalışmalarını tamamlanmış olmasına bağlıdır. Öte yandan kadastro ile taşınmazlara yönelik mülkiyet hakkının tespiti sonucunda kişilerin kendi aralarındaki ve devlet ile olan ihtilafları çözülerek sosyal barışın tesis edilmesi sağlanır.

Afganistan’ın kadastro konusundaki mevcut durumu Türkiye’nin 60 yıl önceki halini andırıyor. Ülkenin hali hazırda %35’lik bir arazi parçasının kadastrosunun tamamlanmış olduğu fakat bu çalışmalar sonucunda üretilen haritalarında koordinatsız üretilmesinden dolayı güncel olmaması, ihtiyaçlara cevap verememesinden dolayı ülkenin genelinde yeniden kadastroya ihtiyaç duyuluyor. Halen sistemli bir şekilde kadastro faaliyetlerinin yürütülmeyip, ihtiyaç halinde veya yol durumuna göre  kısmen kadastro çalışması yapılabildiği çalışmaların 1964 yılı kadastro okulundan mezun az sayıda uzman personel eliyle yürütüldüğü, bu nedenle, çalışmaları istenilen düzeyde yürütebilecek hem sayı bakımından hem de yetişmiş uzman seviyede elemana ihtiyaç duyuluyor. Hali hazırda bütçeye 250 milyon Afgani gelir sağlayan kadastro –tapu işlemleri, kadastronun tamamlanmasından sonra milyarlarca dolar Afganinin devletin kasasına girmesini sağlayacak bu gelirde Afganistan’ın yeniden imarında ve kalkınmasında kilit rol oynayacak.

Proje Afganistan Cumhurbaşkanı Sayın Eşref Gani Ahmedzai tarafından bizzat takip ediliyor. TİKA ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü işbirliğinde Türkiye’den uzman personel getirilerek, Afgan kadastrocuların eğitilmesi ve modern tekniklerle donatılması sağlanacak. Ayrıca kadastro alanında kullanılan Tapu Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) Afganistan’a uyarlanacak böylece verilerin elektronik ortama aktarılıp güncellenmesi kolaylaşacak.  Afganistan Bağımsız Arazi İdaresi Başkanı Jawat Peikar konuyla ilgili olarak, “Afganistan şu anda Türkiye’nin 60 yıl önceki durumunu yaşıyor. Milli proje olarak adlandırdığımız Arazi Reformu için işbirliği yapmak üzere Türkiye, Gürcistan ve Singapur ile görüşmeler yaptık,  Cumhurbaşkanımız Eşref Gani başkanlığında 16 üyenin katılımı ile yapılan “Yüksek Arazi ve Su Şurası”nın 4. toplantısında tapu ve kadastro reformu için kendimize en uygun sistem olarak Türkiye’yi model olarak seçtik” diye konuştu.

Türkiye’de ise kadastro çalışmaları ülke genelinde neredeyse tamamlanmış olup elektronik ortamda tüm veriler güncel bir şekilde tutuluyor. Koordinatlı üretilen haritalar, zemin ölçme tekniği ve Tapu Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) sayesinde tüm bilgiler elektronik ortamda kaydedilip ihtiyaca göre yenileniyor. Öyle ki Türkiye’de tapu için başvuran bir kişi 2 saatte işini çözerken bu süre Afganistan’da aylar hatta bazen yıllarca sürebiliyor.