Türkiye'nin 2012'de Attığı Tohumlar Somali Tarımına Can Suyu Oldu

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) iş birliğinde 2012'de kurulan ve bugün bir üniversiteye dönüşen Tarım Okulu Projesi'yle Somali’deki tarım faaliyetleri yeniden canlandı.

Önce "Somali Tarım Okulu" olarak açılan ve ilerleyen yıllarda "Somali Anadolu Ziraat Fakültesi „ne dönüşen proje, bugün "ZamZam" adını taşıyan bir vakıf üniversitesine dönüşerek ülkedeki tarım eğitimin merkezi haline geldi.

Şimdiye kadar 2 binden fazla öğrencinin mezun olduğu başkent Mogadişu'daki okulda eğitim alan ve çiftçilikle uğraşan çok sayıda kişi, buradan esinlenerek yeni seraların kurulmasına öncülük etti. Tarım okulu açıldığında ülkede bir tane bile sera bulunmazken, ülke genelinde 200’ye yakın sera kuruldu. Üniversite şimdilerde Türkiye’den getirilen "Atak-s" cinsi tavuklarla yumurta tavukçuluğu eğitimine de başladı. Antalya’dan getirilen tohumlarla salatalık, biber, domates, patlıcan gibi her çeşit sebzenin üretiminin denendiği seralarda, ülke için en uygun sebzeler tespit edilip bunların üretiminin yaygınlaştırılması amaçlanıyor. Öğrenciler, hem farklı tarım aletlerini kullanmayı hem de en uygun sulama tekniklerini öğreniyor. ZamZam Üniversitesinde yeni kurulan Tohum Araştırmaları Enstitüsü de ülkeye en uygun tohumların üretilmesi için çalışmalarına başladı.

Tohumlar Antalya’dan geliyor

Tarım Okulu’ndan mezun olduktan sonra yüksek lisans eğitimini Türkiye'de alan ve sonrasında ZamZam Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olan Osman Abdurreşid Hüseyin, projenin yıllar içinde geldiği noktayı anlattı. Projedeki ilk öğrencilerden biri olduğunu söyleyen Hüseyin, “Burada eğitim başladığında ülkede sera yoktu. Somaliler burayı görünce seralar kurmaya başladı.” dedi. Hüseyin, serada hangi sebzelerin ülke toprağı için verimli olduğunun tespitinin yapıldığını belirterek, hem çiftçilerin hem de öğrencilerin burada kurulan eğitim sahasından faydalanması için çabaladıklarını dile getirdi. Şimdiye kadar 2 bin 240 öğrencinin mezun olduğunu ve bu kişilerin burslu okuduğunu aktaran Hüseyin, kullanılan tohumların hepsinin Türk tohumları olduğunu ve Antalya'dan geldiğini vurguladı. Hüseyin, ekilen ürünlerden en fazla verim alınanların salatalık, biber, patlıcan ve domates olduğunu kaydetti.

Ülkenin en verimli topraklarının yer aldığı Afgooye’de yüzlerce sera kurulduğunu belirten Hüseyin, nehirlerin kuruması ve yetersiz yağış nedeniyle seracılığın ülke için büyük öneme sahip olduğunu ifade etti. Hüseyin, seralarda damlama yöntemiyle sulama yapıldığını ve burada işi öğrenenlerin kendi bölgelerinde yeni çiftliklerde hizmet ettiğini söyledi.

TİKA'nın kurduğu çiftlikte günlük 1300 yumurta üretiliyor

TİKA, 198 m2'lik üretim çiftliği kurarak, çiftliğe, ülkemizde geliştirilen 1200 adet ATAK-S yumurtacı tavuk civcivi, türlü ekipman, aşı ve yem ünitesi ve paketleme ekipmanı desteği sağladı. Ayrıca Türkiye’nin kanatlı sektöründeki bilgi birikiminin aktarılması amacıyla Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Doç. Dr. Serdar Kamanlı tarafından akademisyenlere ve uzmanlara eğitim verildi. Üniversitede Tavuk Bakım Müdürlüğünün başındaki isim olan Hasan Mohamoud Hasan, Ankara’dan gelen 1200 tavukla yumurta tavukçuluğuna başladıklarını anlattı. Şu anda günlük yaklaşık 1300 yumurta aldıklarını ifade eden Hasan, sıcağın oluşturduğu stresin yumurta üretimine olumsuz etkileri olsa da "Atak-s" ırkının kolaylıkla adapte olmaya başladığını belirtti. Hasan, ülkede yumurta üretimi yapmak isteyenlerin burada eğitim aldığını belirterek, hedeflerinin dışa bağımlılığı tamamen bitirmek olduğunun altını çizdi. Üniversiteli öğrenciler, burada sebze yetiştiriciliği ve sulama tekniklerinin yanı sıra farklı tarım aletlerini kullanma şansı da elde ediyor.