TİKA'nın Kanuni Türbesi Projesinde Sona Doğru

Macaristan'da Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteklediği proje kapsamında yeri tespit edilen Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının gömüldüğü alandaki çalışmalarda sona yaklaşıldı.

Zigetvar kentinde bulunan kazı alanını ziyaret eden TİKA Budapeşte Program Koordinatörü Seda DAĞLI, araştırmayı yürüten Macar ekibin başındaki Pécs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Norbert PAP ve Macaristan'ın eski Ankara Büyükelçisi János HÓVÁRI ile görüşerek çalışmalar hakkında bilgi aldı.

Çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulunan Dağlı, hem yaşadığı döneme hem bugüne gerek devlet ve siyaset adamlığı, gerek askeri dehası ve yönetim kabiliyetiyle damgasını vuran Kanuni Sultan Süleyman'ın üzerine yapılan incelikli ve derin tarihi çalışmaya 2012’den bu yana TİKA’nın hassasiyet ve önemle destek verdiğini söyledi.

TİKA'nın gelecekte de Macar Hükümetiyle iş birliğini sürdürmek istediğini belirten Dağlı, ''Çalışmaların son dönemecine geldiğimiz şu günlerde Macaristan Hükümetiyle mevcut iş birliğimizin daha geniş bir yelpazede artarak devam etmesi TİKA’nın içtenlikle arzu ettiği bir durumdur.'' diye konuştu.

Zigetvar kuşatması sırasında 1566'da hayatını hayatını kaybeden Kanuni Sultan Süleyman'ın ölüm haberi askerler arasında moral bozukluğu yaratmaması için gizlenmişti. Kanuni'nin naaşının bozulmaması için iç organları çıkartılarak otağının bulunduğu yere gömülmüştü. Kanuni'nin bedeni ise muhasaradan sonra İstanbul'a getirilerek Süleymaniye Camiisi avlusundaki bugünkü yerine defnedilmişti.

Kanuni'nin ölümünden sonra tahta geçen 2. Selim, babasının iç organlarının gömülü olduğu yere türbe, etrafına da külliye yaptırmıştı. 150 yıl kadar kalan bu yapılar daha sonra Zigetvar Kalesi'ni işgal eden Habsburg askerleri tarafından yıkılmıştı. Macarlar, bu bölgeye türbe anlamına gelen "Turbek" ismini vermişti.

Kazı çalışmalarını değerlendiren araştırma ve kazı ekibinin başkanı Prof. Dr. Norbert PAP, bugüne kadar yapılan çalışmalar neticesinde, 2015 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının defnedildiği yerin, 2016 yılında ise Osmanlı'nın önemli vezirlerinden Sokullu Mehmet Paşa'nın yaptırdığı camiinin, 2017 yılında ise camiinin yanındaki tekke kalıntılarının bulunduğunu hatırlattı.

Evliya Çelebi'nin 1664'te bölgeyi ziyaret ettiğini ve yerleşkede ciddi inşaat çalışmalarının olduğunu kayıt altına aldığını kaydeden PAP, "Son kazılarla türbe yerleşkesinde bulunan tüm yapılar ortaya çıkarıldı" diye konuştu. Macaristan'ın eski Ankara Büyükelçisi HÓVÁRI de Macar ve Türk bilim insanlarının ortak çalışmasıyla sadece Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının gömülü olduğu türbeyi değil, aynı zamanda bölgede 16. ve 17. yüzyılda kurulmuş bir şehrin ortaya çıkarıldığını dile getirdi.

Macar Hükümetinin, kazı çalışmalarının 2019 yılı sonuna kadar tamamlanmasını ve ortaya çıkan yapı ve kalıntıların sergilenmesi için plan yapılmasını talimatlandırdığına dikkat çeken János HÓVÁRI, çalışma ekibinin bu yıl sonuna kadar kazıları tamamlayacağını kaydetti. HÓVÁRI, hazırlıkların tamamlanmasının ardından Macar Hükümetinin durum değerlendirmesi yapacağına ve bölgede atılacak adımlarla ilgili Türkiye ile iş birliği halinde olacağına dikkat çekerek "Türkiye ve Macaristan olağanüstü iyi ilişkilere sahip. Gül Baba Türbesi örneğinde olduğu gibi burada da Macaristan Türkiye ile görüşüp iş birliği yapacak" ifadelerini kullandı.

2015 yılında Sultan Süleyman Han'ın iç organlarının defnedildiği yer, 2016 yılında Osmanlı'nın önemli vezirlerinden Sokullu Mehmet Paşa'nın yaptırdığı camii, 2017 yılında ise camiinin yanındaki tekke kalıntıları bulunmuştu. Son olarak 20 Mayıs 2019'da başlanan kazılarda ise tekke ve içerisindeki misafirhane ortaya çıkarıldı. İki mahallesi bulunan bir kasaba olduğu düşünülen, türbe, camii, tekke, misafirhane, askeri tabya ve pek çok kalıntı ile Macaristan'daki tek Osmanlı yerleşkesi olan ve 2017 yılında koruma altına alınan alanın açık hava müzesine dönüştürülerek ziyarete açılmasına ilişkin uygulama projesinin 2019 yılı sonuna kadar hazırlanması planlanıyor.