TİKA, Güneydoğu Asya Ülkesi Laos’ta Kadınların Güçlendirilmesine Destek Oluyor

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Laos Kadın Birliği iş birliğinde Terzilik Kursu Eğitimi programı başlattı ve Laos Devlet Pamuk İşletmesine ise donanım desteği sağladı.

Laos Kadın Birliği Mesleki Eğitim Merkezinde TİKA’nın desteğiyle 20 kadına 3 ay boyunca terzilik kursu verildi. Kursu başarıyla tamamlayan ve stajlarını yapan 20 kadına giyim alanında üretim yapabilecekleri dikiş makinesi, ütü ve temel terzilik malzemelerden oluşan başlangıç setleri temin edildi.

TİKA’nın Laos’ta hayata geçirdiği bir başka projede ise başkent Viyentiyan’da bulunan Devlet Pamuk İşletmesinde dönemlik ve sürekli çalışanların üretim yapabilmeleri için gerekli olan tekstil üretim ekipmanları temin edildi. Devlet Pamuk İşletmeleri, çoğunluğu dezavantajlı kadınların üretimi olan ‘Lao Cotton’ etiketiyle pazara sunulan, ülkeye özgü desen ve malzemelerle üretilen hediyelik eşya, giysi ve aksesuar ürünlerinin işlendiği tek yer konumunda.

Terzilik eğitimini tamamlayan 20 kadına üretim başlangıç setleri Viyentiyan’da düzenlenen törenle teslim edildi. Törende konuşan Türkiye Viyentiyan Büyükelçisi Orhan Işık, TİKA'nın desteğiyle hayata geçirilen bu proje ile Laos’taki kadınlarının güçlendirilmesine katkı sağlanacağına inandığını; dünyada var olan ekonomik zorluklardan dolayı verilen bu desteklerin öneminin iyice arttığını belirtti. Kadınların toplumsal hayatta ekonomik özgürlüklerinin ve güvenliklerinin artırılmasının çok önemli olduğunu söyleyen Işık, kadınların birçok alanda başarılı işler yaptığını söyleyerek sözlerini sonlandırdı.

Laos’ta Bakan düzeyinde olan Laos Kadın Birliği Başkanı Aly Vongnobountham ise TİKA ve Türkiye'ye destekleri için müteşekkir olduklarını, kadınların desteklenmesi ile aile ekonomisine katkı sağlandığını bu projelerin Laos hükumeti tarafından da desteklediğini, uygulanan projelerin sürdürülebilir olması için çaba gösterdiklerini söyledi. Vongnobountham, projelerin Türkiye ve Laos halkı arasındaki ilişkilerin gelişmesine çok büyük katkılar sağlayacağını umduğunu sözlerine ekledi.

Mesleki eğitim kurslarını başarıya tamalayan katılımcılar duygu ve düşüncelerini yazdıkları mektuplarla ifade etti.

– Vang’dan TİKA’ya Mektup

Adım Daokham Vang Chongtouvangvangtu, 1984 yılında Thahuea Köyü, Longxan ilçesi, Xaysomboun Eyaleti'nde doğdum. Yedi kardeşim var ve ben en küçükleri benim.

Çocukluğumda, ailemle birlikte kırsal bir alanda yaşıyordum; ailem orman ürünleri toplama, tarla ve pirinç tarımı yapıyordu. Doğa, yağmurları mevsimsel olarak desteklerse, hem alçak arazi hem de yüksek arazi pirinç tarımı büyük miktarda verim verir. Ancak kuraklık olduğunda verim çok azalır ve o yıl yeterli verim sağlayamayız. Bu nedenle ailemle, doğal kaynaklardan yiyecek aramak, ormanın vahşi ürünlerini bulmak, taro ve cassava gibi kökleri kazmak suretiyle yiyecek toplardık. 

8-12 yaşları arasında Don Hom köyünde ilkokula gittim, ardından 13-16 yaşları arasında liseye gitmek istedim, ancak okul evden uzaktı. O zamanlarda yol koşulları araçla ulaşmak için zordu. Okula gitmenin tek yolu nehirden yarım gün süren bir tekne yolculuğu ile mümkündü. Bu zor durum karşısında bile, eğitimime devam etmek istedim, bu yüzden ailem beni liseye gitmeye teşvik etti. Akrabalarımın yanında kalarak Luangprabang lisesinde okudum. Lise eğitimimi tamamladıktan sonra memleketim olan Longxan İlçesi'ne geri döndüm.

2001 yılında lise mezuniyetimden sonra eşimle evlendim, 10 çocuğumuz oldu, 7 kız, 3 erkek.

Evlilik yaşamım çok zorlu ve yalnız geçti. Evlendikten sonra kendi evimden kocamın ailesinin yanına taşındım. Kocamın ailesi fakir bir aileydi ve bir arada 13 kardeş yaşıyordu. 2003 yılında ilk çocuğumu doğurdum. 2004 yılında ikinci çocuğumu doğurdum. Hayat daha da zorlaştı. Kocam maaşsız gönüllü bir öğretmendi. İkinci çocuğum doğduktan 7 gün sonra kocam hükümetten burs alarak Vientiyan'da eğitimine devam etmeye hak kazandı. Ben de bir gelin olarak çocuklarıma ve kocamın ailesine bakmak zorundaydım. Bu çok zor bir yaşamdı, para yoktu, kendime ve çocuklara giyecek kıyafet alacak paramız yoktu, yemek yiyecek pirinç yoktu. Ormanda taro, cassava bulmak zorunda kaldım. Üstelik o dönemde hava çok soğuktu, ısınmak ve rahat uyuyabilmek için her gün odun bulmak zorundaydım. İki yıl sonra beklenen gün geldi, kocam eğitimini tamamladı ve memleketimde öğretmen oldu, bu yüzden eşimin ailesinin evinden taşındık. Ancak kocam, köyden uzak bir bölgede öğretmenlik yapmak üzere atanmıştı. Kocam köyden uzak bir öğretmen yurduna taşınmaya karar verdi. Tek çatıda yaşayan ailelerimizin geçimini sağlamak benim için ağır bir sorumluluktu. Her yıl yeni bebeklerimiz doğuyordu.

2005 yılında; köyde bulunan Laos Kadın Birliğine katıldım. Kadın Birliğine katıldıktan sonra yaşamım normalleşmeye başladı. Pirinç tarımı ve hayvan yetiştiriciliği yapmaya devam ettim. Bu süre zarfında 6. çocuğumu ve ikizlerimi doğurdum. Ancak şu anda ailemdeki herkes çocuklarımızı büyütmek için birbirlerine yardım ediyor, hepsi de kırsalda mutlu bir şekilde büyüyor.

Laos Kadın Birliğine, bu eğitime katılma fırsatı verdikleri için teşekkür etmek isterim. Bir mesleğe sahip olmam için bu eğitime katılmış olmaktan dolayı çok mutluyum. Dikiş ve nakış işlemeyi öğrenme gayretindeyim. Eğitime katılan öğretmenlerden ve öğrencilerden edindiğim bilgileri uygulayarak, faydalı sonuçlar elde etmeye çalışacağım.

Mesleki Eğitim Programına destek sağlayan, öğrenim materyallerimizi, konaklamamızı, ulaşımımızı, yemek ücretlerimizi ve bu eğitimdeki tüm olanakları temin eden Türkiye ve TİKA’ya teşekkür ederim. TİKA desteği sayesinde bu eğitime katılanlardan biri olmaktan gurur duyuyorum.  Kendimi geliştirme fırsatı edindim. Edindiğim tüm bilgi ve tecrübelerle meslek sahibi olacak, kendim ve ailem için gelir elde edeceğim. Laoslu kadınları, özellikle dezavantajlı olanları desteklemeye devam etmenizi umarım. Laoslu kadınların bir mesleğe sahip olmalarını, bir iş bulmalarını, daha iyi bir yaşama sahip olmalarını ve zamanla yoksulluktan kurtulabilmelerini çok isterim.

-Yer’den TİKA’ya Mektup

Benim adım Yer, 10 Ağustos 2008 tarihinde Viyentiyan’daki Phonesavang Köyü'nde doğdum. Hmong etnik grubundanım. Şu anda, Houaphanh Phuxay köyünde yaşıyorum. Annem 45 yaşında, Phuxay köyünde çitfçi. Altı kardeşim var.

Çocukluğumdan beri, ailemin geçim kaynağı tarım, bahçecilik, balıkçılık ve orman ürünleri toplamak gibi faaliyetlerdi. Yiyecek bulmak, hava durumuna ve mevsime bağlıydı. Ailem, yeterli pirinç elde etmek için her yıl uygun hava koşullarına bağlı olarak çalışmak zorundaydı. Eğer yağmur mevsime uygun yağarsa, yıl boyunca yeterli pirincimiz olurdu. Yağmur mevsimine uygun yağmaz ise, çok fazla pirinç hasat edemezdik ve yiyecek yetmezdi.

Houaphan’da ortaokulu bu zor geçim şartlarında okudum. 2018'in sonunda, ailemin direği olan babam hayatını kaybetti. Büyük kardeşim uzaklara iş bulmaya gittiğinde küçük kardeşlere bakma sorumluluğunu üstlendim ve aynı zamanda okula gitmek için çalıştım. 2023 yılının başından beri, ben ve 3 küçük kardeşim ile günlük ihtiyaçlarımızı karşılamaya çalışıyoruz. Büyük erkek kardeşim uzaklara çalışmaya gittiğinde, aile için yiyecek alacak kimse olmadığından dolayı okulu bırakmaya ve iş bulup kardeşlerime yiyecek almak ve onlara bakmak için çaba göstermeye karar verdim. Bir süre sonra, kardeşim Attapue’de iş buldu ve bir kardeşimizi yanına alarak iş yerinde kalmaya başladı.

Şu anda ben ve küçük kardeşlerim Phuxay Köyünde yaşıyoruz ve çiftçilik, bambu ve sebze hasadı, balıkçılık yaparak yaşamımızı sürdürüyoruz. Bir gün hasat yapabiliyoruz ve doyuyoruz, ancak bir gün hasat yapamıyoruz ve aç kalıyoruz. Geçmiş yıllarda, pirinç ekimimiz 9 torba olarak hasat edilebiliyordu, ancak bu tüm yıl boyunca yeterli olmuyordu.

Hayatımın zorluklarını düşündüğümde bazen moralim bozuluyor. Her ne zaman bu konuda düşünsem, küçük kardeşlerimin yüzlerine bakıp, onlar için güçlü olmalı ve sorumlu olduğum ağır yükü taşımak için mücadele etmeliyim diyerek kendime telkinde bulunuyorum. Onların hasta olduğu zamanlarda yanlarında olmayı ve her gün yiyecek bulmak için çaba göstermeyi düşünerek onlara bakma sorumluluğumu yerine getirmeliyim.

Ancak şanslıyım ki, zor şartlarda yaşayan insanlara yardım eden bir projede yer alma şansım oldu. Laos Kadın Birliği Eğitim Merkezinde eğitim alma fırsatını bana sağladı. Bu, kendimi eğitme ve geliştirme fırsatı için güzel bir imkân. Umut ediyorum ki, istikrarlı bir kariyere sahip olacak ve kardeşlerime bakabilmek için giysi dikerek para kazanacağım. Aynı zamanda, bu eğitimde yer almama destek olan TİKA’ya teşekkür etmek isterim. Öğrendiğim dersleri mesleğimi inşa etmek ve daha iyi bir yaşam sürmek için kullanacağıma söz veriyorum.