TİKA’dan Makedonya’da 900’den Fazla Proje ve Faaliyet

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2005'ten beri faaliyet gösterdiği Makedonya'da birçok alanda 900'ün üzerinde projeyi hayata geçirdi.

Makedonya'da 2005'te faaliyete başlayan TİKA, eğitim, sağlık, tarım, hayvancılık, kırsal kalkınma, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesi, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ve ecdat yadigârı kültürel mirasın korunması alanlarında 900'den fazla projeyi hayata geçirdi.

Eğitimden sağlığa, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesinden kırsal kalkınmanın sağlanmasına, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesinden kurumsal kapasitenin geliştirilmesine kadar birçok alanda proje gerçekleştiren TİKA, bunların yanı sıra Makedonya'daki ecdat yadigârı kültürel mirasın korunmasına da büyük önem veriyor.

TİKA'nın en fazla önem verdiği sektörlerin başında eğitim geliyor. TİKA Makedonya'nın farklı bölgelerinde, okulların inşaatı ve mevcut okulların kapsamlı tadilatı ile donanımı noktasında birçok proje hayata geçirdi. Irk, din ve dil ayrımı yapmadan her çocuğun eşit şartlarda eğitim alması için çalışmalar yapan TİKA, bugüne kadar 24'ü onarım, 14'ü inşaat olmak üzere, toplam 38 ilköğretim okulu ve lise ile üniversiteleri yeniledi, yaklaşık 15 bin öğrenciye hizmet veren bu okullar bölgelerinin seçkin eğitim kurumları haline geldi.

Sağlık alanında projeler

TİKA sağlık sektöründe, Makedonya halkının gerek kırsal alanda gerekse şehirlerdeki sağlık hizmetlerine erişiminde yaşadığı güçlüklerin azaltılmasına yönelik önemli projeler hayata geçirdi. Bu kapsamda, hastane ve sağlık ocaklarının tadilatı, tıbbi cihaz ve ekipmanlar ile hastane mobilyasından oluşan donanım desteği projeleri gerçekleştiren TİKA, Makedonya'daki bebek ölümlerinin azaltılması amacıyla sağlık merkezlerinin yenilenmesi ve modern tıbbi ekipman ve donanım desteği de sağladı. TİKA Makedonya'da, hastenelerde anne ve bebeklerin maruz kaldıkları bulaşıcı enfeksiyon hastalığı riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik fiziki kapasite geliştirme projeleri, bu merkezlerde görev yapan sağlık personeline yönelik eğitim programları, tıbbi analiz laboratuvarlarının kurulması, hasta nakil ilk yardım ambulansları temini ile sağlık bilimlerinin farklı ana bilim dallarını kapsayan konferans ve sempozyumların gerçekleştirilmesine yönelik de projeler uyguladı.

Kamusal hizmetlere erişimde kolaylık sağlanarak verimliliğin artırılması için kurumların fiziki ve bilişim altyapılarının güçlendirilmesine de katkı sağlayan TİKA, kamu kurumlarında görevli personelin kapasite gelişimine yönelik eğitim programları düzenlendi.

Tarımsal kalkınmaya destek

TİKA Makedonya'da ayrıca, ekonominin canlanması ile üretimin teşvik edilmesi ve çeşitlendirilmesi projelerini de her yıl geliştirerek uygulamaya devam ediyor. Doğu Makedonya'da "sera sebzeciliğinin geliştirilmesi", "arıcılığın geliştirilmesi", "pirinç kalitesi ve üretiminin geliştirilmesi", "meyveciliğin geliştirilmesi" projelerini hayata geçiren TİKA, özellikle ekonomik açıdan ağır şartların hâkim olduğu bu bölgede tarımsal ve hayvansal üretim sektörlerinde gerçekleştirilen projelerle kırsal kalkınmaya katkı sağlıyor. Projeler kapsamında, Doğu Makedonya'da 560 aileye seracılık ekipmanları ve tohum desteği, Doğu ve Batı Makedonya'da 200 aileye arı kovanı ve ekipman desteği, 320 aileye ceviz, kiraz, erik, badem ve Hicaz narı fidan desteği sağlandı. TİKA Makedonya'da ayrıca, Balkanlar'da barış kuşağı oluşturulmasına, kültürel değerlere sahip çıkılmasına katkı sunan sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliğinde sosyal ve kültürel faaliyetler de gerçekleştirdi.

Makedonya'daki ortak tarihi ve kültürel miras korunuyor

Ortak tarihi mirası korumayı ve Makedonya'nın kültür turizminin gelişimine katkı sağlanmayı hedefleyen TİKA, başta tarihi camiler olmak üzere ülkedeki birçok tarihi eserin restorasyonunu gerçekleştirdi. Restorasyon projeleri kapsamında, Merkez Jupa Belediyesi Kocacık Köyü'nde Ali Rıza Efendi’nin aile ve akraba evinin inşaatı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün de eğitim aldığı Manastır Askeri İdadisi'nin yenilenmesi TİKA tarafından yapıldı. Manastır'daki İshak Çelebi, Üsküp'teki Hüseyin Şah ve Mustafa Paşa ile Radanya'daki Mahmud Ağa camilerinin restorasyonu da TİKA tarafından tamamlanırken, Üsküp Sultan Murad Camisi ile Alaca Cami'nin restorasyonu ise devam ediyor. – Türkçe'nin gelişimine de katkı sağlıyor  Öte yandan TİKA, Makedonya'da Türkçenin gelişmesi ve desteklenmesi projelerine de katkıda bulunuyor. Ülkede faaliyet gösteren 50'nin üzerinde derneğin çatı kuruluşu olan Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) tarafından 2008'den beri düzenlenen 21 Aralık Makedonya Türklerinin Türkçe Eğitim Bayramı kapsamında düzenlenen kutlamalar, TİKA tarafından da destekleniyor.