Türkmenistan’da Erken Çocukluk Gelişimi Eğitimleri

Türkmenistan’da 2016 yılında başlatılan “Erken Çocukluk Gelişiminde Pediatri Hizmetlerinin İyileştirilmesi Projesi” kapsamındaki eğitimlerin ikincisi, Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta düzenlendi.

Türkmenistan Sağlığı Koruma ve İlaç Sanayisi Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve UNICEF işbirliğinde gelişimsel pediatri alanının güçlendirilmesi ve çocuklar için erken müdahale hizmetleri sistemi oluşturulmasına yönelik çalışmalar 2016 yılında başlatıldı. Bu kapsamda ilk olarak, Ankara Üniversitesi Pediatri ve Sosyal Gelişim Bölümü Başkanı Prof. Dr. İlgi Ertem ve ekibinin katılımıyla düzenlenen 0-3 yaş arasındaki bebek ve çocuklara yönelik pediatri hizmetlerinin geliştirilmesi eğitim programı düzenlendi.

Uzmanlar tarafından düzenlenen eğitimlerin ikincisi ise; nöropatoloji, psikoloji, dil ve konuşma patolojisi ve çocuk doktorlarından oluşan 15 Türkmen uzmanın katılımıyla gerçekleşti. Gelişim İzleme ve Destekleme Rehberi programı eğitimi verilmesi suretiyle gerçekleştirilen eğitim programında Türkmen uzmanların eğitici olarak yetiştirilmesi hedeflendi. İlk kısmının teorik olarak devam ettiği program “Anneye soru sorarak çocuğu tanıma” yönteminin uygulanması ile son buldu.

Yapılan değerlendirmelere göre Türkmenistan’da çocuk gelişimi ile ilgili çalışmalar, 3 yaşından büyük çocuklar üzerine yoğunlaşmış durumda. 0-3 yaş aralığındaki çocuklara ilişkin yapılan çalışmalar daha sonraki yaş grupları için yapılacak araştırmalar açısından önem arz ediyor. Prof. Dr. Ertem’in geliştirdiği ve Türkmenistan’da ve dünyada bir ilk olma özelliği taşıyan Gelişim İzleme ve Destekleme Rehberi metodu sayesinde çocuk gelişimi ile ilgili sıkıntılar zamanında tespit edilerek çocuğa nasıl ve ne şekilde müdahale gereksinimi oluşacağı belirleniyor. Bu sayede, Türkmenistan geneli bölge ve semtler düzeyinde erken müdahale merkezleri için standartların geliştirilmesi amaçlanıyor.

Projenin bir diğer ayağı olarak planlanan eğitimlerin üçüncüsün, 2016 yılı güz döneminde gerçekleştirilmesi planlanıyor. Daha geniş kapsamlı ve ileri seviyede düzenlenmesi hedeflenen eğitimlerin son aşamasında Türkmen uzmanların Türkiye’de yapılan araştırmaları yerinde görmeleri için Anne Çocuk Sağlığı Merkezi erken müdahale uzmanları yanında Sağlık Bakanlığı ve Tıp Üniversitesi Pediatri ve Aile Tıbbı bölümlerinin yetkilileri için Ankara Üniversitesi’nde uygulanmakta olan erken müdahale hizmetleri ve eğitim sistemini yerinde incelemek üzere ziyaret planlanıyor.