TİKA’dan Bosna Hersek’te Kırsal Üretime Destek

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), yurtlarına geri dönen kadınlar için Orta Bosna Kantonu’nda yer alan Vitez Belediyesine bağlı Ahmiçi Köyü’nde Meyve-Sebze İşleme ve Paketleme Tesisi kurdu.

Savaş sonrası köylerine geri dönüş yapan kadınlar tarafından 2006 yılında kurulan Ahmiçanke Kadınlar Derneği’nin Ahmiçi Köyü’nde yer alan merkezinde 50 litre/saat kapasiteli meyve suyu üretim hattı kuruldu. Meyve suyu üretim hattına ilaveten derneğe teslim edilen diğer ekipmanlar sayesinde, kadınların kendi marka ve etiketi ile meyve suyu, pekmez ve marmelat gibi ürünlerini büyük şehirlerde doğal ürün satan noktalara verebilmelerine imkan sağlandı.

Gerçekleştirilen proje dolayısıyla Türkiye’ye teşekkürlerini ileten Ahmiçanke Kadınlar Derneği Başkanı Tahiba Ahmiç, savaş mağduru kadınların üretime dahil edilerek, kendi ayakları üzerinde durmalarına imkan sağlandığını belirtti. Ahmiç, kadınların yıl boyunca emek vermek suretiyle yetiştirdikleri ürünlerin kayba uğramadan ekonomiye dahil edilmesi ve kadınların ailelerine destek olmasından duydukları memnuniyeti ifade etti.

1992-1995 yılları arasında Bosna Hersek’te yaşanan savaş, ülkenin birçok bölgesinde olduğu gibi Orta Bosna Kantonu’nda yer alan Vitez Belediyesine bağlı Ahmiçi Köyü’nde yaşayan bazı ailelerin de köylerini terk etmelerine neden olmuştu. Ortaya çıkan bu durum nedeniyle ülkedeki üretim %80 oranında azalmış, işsizlik sayılarında ise ciddi artışlar yaşanmıştı. Savaşın sona ermesiyle birlikte 2000’li yıllardan itibaren ülke ekonomisi büyüme eğilimine girse de, iş bulma olanakları halen yetersiz kalıyor.

Savaş sonucu mağdur olan kadınların üretim yapmak suretiyle psikolojik ve sosyal olarak birbirlerine destek olmalarına imkân sağlayan Dernek, kuruluşundan bu yana geçen süre içerisinde kadınların üretime dahil edilmesi suretiyle ekonomik ve sosyal olarak güçlenmelerine yönelik faaliyetler gerçekleştiriyor. Kadınların tarımsal üretim ve elişi ile uğraşmasına imkan sağlayarak onları mali yönden destekleyen dernek, aynı zamanda kadınların psikolojik sağlıklarına da katkı sunuyor.

Ancak, dernek üyesi kadınların yetiştirdikleri meyve ve sebzelerin sınırlı imkânlarla işlenebilmesi, zaman zaman ürün kayıplarına ve ürünlerin özelliğini kaybetmesine neden oluyordu. Yaşanan bu problemin çözülmesi amacıyla proje yürüten TİKA, kurulan meyve-sebze işleme ve paketleme tesisi ile aynı zamanda doğal ürünlerin güvenli bir şekilde ve kısa zamanda özelliklerini kaybetmeden işlenmesine imkan tanıdı.